Ödeme Sorgulama

Yıllarca birikmiş vergi alacaklarının yapılandırılması, vergi tahsilat artışında rekor getirdi. Eylül 2014’te yürürlüğe giren düzenlemenin ardından taksitlendirilen 43 milyar liralık alacağın 5,9 milyarı bu yılın ilk altı ayında tahsil edildi. Yüzde 15,8’lik artışla son yılların en iyi tahsilat artışı elde edildi.

Maliye Bakanlığı'nın hafta başında açıkladığı 2015'in ilk 6 ayına ilişkin vergi tahakkuk ve tahsilat oranları; sıkı maliye politikaları ve borç yapılandırmalarının meyvesini vermeye başladığını gösteriyor. Gelir İdaresi Başkanlığı verilerine göre; yılın ocak-haziran döneminde vergi mükelleflerine tahakkuk ettirilen 279 milyar 509 milyon 840 bin liralık verginin 194 milyar 670 milyon 137 bin lirası tahsil edildi.

Gelir yüzde 15,8 yükseldi

2015 Ocak-Haziran dönemi vergi gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre 26 milyar 575 milyon TL artış gösterdi. Geçtiğimiz yıl ocak-haziran döneminde 176,1 milyar lira tahsil edilirken, bu yıl aynı dönemde 194,7 milyar lira tahsil edildi.

Bu rakamın 5 milyar 977 milyon lirası, 6552 Sayılı İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun kapsamındaki taksitlendirmelerden geldi. Vergi gelirlerinin artış oranı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15,8 artış kaydetti.

Son yılların en iyi artış oranı

Tahsilat ve İhtilaflı İşler Daire Başkanı Ayşe Dilbay, yüzde 15,8'lik bir rakamla son yılların en iyi tahsilat artış oranını gerçekleştirdiklerini söyledi. Dilbay, “Bu yıl bütçe hedefimiz 187,2 milyar liraydı. Biz, 194,7 milyar lira tahsil ettik. Bu dönemde artış oranımız yüzde 15,8 oldu.

Yenişafak'ın 2014 yılının 2013 yılına göre artış oranı ise yüzde 6,1. Dolayısıyla Gelir İdaresi olarak bu yıl bütçe hedefinin üzerinde bir tahsilat yaptık” dedi. Dilbay, geçen yılın ilk yarısında vergi gelirlerinin yıllık toplamına oranının 47,7'de kaldığını ancak bu yılın aynı döneminde söz konusu oranın yüzde 50'yi bulduğunu belirtti.

35 ilden % 50'nin altında tahsilat

Türkiye'de tahsil edilen 194,7 milyar liralık verginin yüzde 80,2'sini dört il sırtladı. İstanbul, Ankara, Kocaeli ve İzmir'deki tahsilat oranları da ortalamanın çok üzerinde. İlk 6 ayda vergi tahsilat oranı 35 ilde yüzde 50'nin altında kaldı. Performansı en düşük beş il ise yüzde 21,1'le Van, yüzde 24,5'le Mardin, yüzde 28,7'yle Hakkari, yüzde 31,7'yle Şırnak ve yüzde 32,7'yle Sivas olarak sıralandı.

Gelir İdaresi Başkanlığı yetkilileri; onlarca ilde tahsilat oranının az olmasını, 43 milyar liralık vergi alacağının taksite bağlanması ve bazı şirketlerin iflası ile açıklıyor. Van'da düşük olmasının 2011'de depreminin ardından Maliye Bakanlığınca mücbir sebep hali ilan edilmesinden kaynaklandığı da öğrenildi.

Sistem nasıl işliyor?

Rakamların analizinde sadece oranlara bakılmaması gerektiğini vurgulayan Daire Başkanı Dilbay, “Çünkü bizim tahakkuk rakamlarımızın içinde geçmiş yıllardan gelen tahakkuklar var. Tahsilatlar ise hem geçmişin hem bu yılın tahsilatlarıdır. Bunları birbirinden ayırmak gerekir.

Bunları arındırdığımız zaman oranlar inanılmaz yükselir” dedi. Dilbay, “Niye geçmiş yıl tahakkukları tahsil edilmiyor?” sorusuna cevap verirken şunları söyledi: “Geçmiş yıl tahakkuklarının tahsilini engelleyen en önemli etkenlerin başında tahsil kabiliyeti olmayan rakamların olması.

Örneğin firmalar iflas eder, iflas etmiş bir firma hakkında takip yapamazsınız. Ve bu paralar yaklaşık 20 yıl bekler hesaplarınızda. Dolayısıyla sizin tahakkuk rakamınız Cumhuriyet kurulduğundan bu yana sürekli artar, tahsilat rakamınızın onu karşılama olasılığı sıfıra düşer. Bir de bazı tahakkukların tahsilatı bir sonraki döneme sarkması ve bazı vergi türlerinin ise tahsitler halinde ödendiğini de unutmamak lazım.”