Boğaziçi Elektrik Dağıtım AŞ (BEDAŞ) Genel Müdürü Murat Yiğit, Ar-Ge çalışmaları kapsamında hayata geçirdikleri Trafo Arıza Bildirim Sistemi (TABSİS) projesiyle trafo merkezlerine monte edilen modemler üzerinden elektrik kesintini anlık olarak görebildiklerini ve abonenin ihbarına gerek kalmadan ekiplerin arızaya hızla müdahale ettiğini belirtti.
Yiğit, yaptığı açıklamada, TABSİS projesiyle cadde ve sokak aydınlatmalarına ait sayaçların da izlenebileceğini, yanmayan veya gereksiz yanan aydınlatmaların tespit edilebileceğini söyledi.
Sistemin ayrıca aşırı veya dengesiz yüklü trafoları ve yıl içinde oluşan toplam arıza sayılarını grafiksel olarak coğrafi harita üzerinde gösterebildiğini ifade eden Yiğit, böylece sistemin ileriye dönük olarak yatırım yapılması gereken alanlar konusunda da bilgi verdiğini dile getirdi.
TABSİS projesiyle elektrik kesintilerinin giderilmesinde yeni bir dönem başlattıklarına dikkati çeken Yiğit, şunları kaydetti:
"Projeyle trafo merkezlerine monte ettiğimiz modemler üzerinden elektrik kesinti bilgisini anlık olarak öğrenebiliyoruz. Ardından da abonelerin ihbarına gerek kalmaksızın BEDAŞ ekipleri arızalara hızla müdahale ediyor. Sistemin BEDAŞ'a ve elektrik abonelerine hiçbir maliyeti yok. Bu sistemde otomatik sayaç okuma sistemi için kurduğumuz modemleri kullanıyoruz. Herhangi bir ek yatırım gerekmeden GSM operatörlerinin mevcut APN (Access Point Name) altyapısını kullanarak projeyi geliştirdik. Bir GSM hattına ve bataryaya sahip modemler, elektrik kesintisi olduğunda batarya üzerinden çalışmaya devam ederken kesintiyi algılayarak GSM şebekesi üzerinden merkeze bildiriyor. Tek bir modemin bildirimi, lokal bir arıza olduğu anlamına gelirken birden fazla modemden kesinti bildirimi gelmesi durumunda ise büyük çaplı bir arıza olduğu anlaşılıyor. Bu sayede ekiplerimiz doğrudan arızanın kaynağına yönlendiriliyor. Proje başarılı olduğundan patentini de alacağız." dedi.
Bir sonraki adımın trafo merkezlerine giriş çıkışların ve trafo merkezleri içindeki koruma cihazlarını besleyen doğru akım kaynaklarının da TABSİS üzerinden izlenebilmesi olduğunu anlatan Yiğit, "Bu konuda şu anda pilot uygulamaları başlatmış bulunmaktayız. Biz TABSİS'i nesnelerin interneti, Endüstri 4.0'a ilk adım olarak görüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
AVRUPA İLE "YENİLENEBİLİR PARTNERLİĞİ"
Yiğit, Almanya, Belçika, Avusturya gibi ülkelerinde içinde yer aldığı yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik dağıtım sistemine daha fazla entegre olmasını amaçlayan Callia projesine Türkiye'den de BEDAŞ'ın destek verdiğini belirtti.
Söz konusu projede saha uygulamasına başladığını ifade eden Yiğit, şöyle konuştu:
"Mart 2019 itibarıyla tamamlanması planlanan Callia, yenilenebilir enerjinin dağıtım şebekesine entegrasyonu, teknik etkileri ve çok taraflı enerji ticareti amacı ile 4 farklı ülkede 11 proje paydaşı arasında başlatıldı. Türkiye'den dağıtım şirketi olarak BEDAŞ'ın yer aldığı proje, daha fazla yenilenebilir enerji kaynağının yeni şebeke yatırımı yapmaksızın dağıtım şebekesinde oluşturulacak bir enerji piyasası ile optimize edilmesini ve esnek yüklerin dağıtım şebekelerine entegrasyonunu hedefliyor. "Avrupa Akıllı Şebekeler Projesi" özelliğini yaşıyan Callia'nın piyasa, tasarım, verimlilik, haberleşme ve donanımı içeren saha testi, Almanya'nın Heidelberg, Türkiye'nin de İstanbul kentinde gerçekleştiriliyor. Böylece Callia ile bu varlıkların dağıtım şebekesindeki sorunlarını çözerek esnek yüklerin izlenmesine, tüketimini esnekleştirerek yenilenebilir kaynakların dağıtım şebekesine entegrasyonuna, yönetilmesine ve ticaretinin yapılmasına ilişkin Avrupa çapında bir plan hazırlanıyor."
Yiğit, projenin başarıya ulaşmasıyla şebekelere daha fazla yenilenebilir elektrik verilebileceğini kaydetti.
GERİ KAZANIMLA HİÇ YENİ TRAFO ALINMADI
BEDAŞ ekiplerince yapılan bir çalışma ile trafo, kesici ve ayırıcılar başta olmak üzere hurdaya ayrılan ekipmanlar sisteme geri kazandırılmaya başladı.
Bu kapsamda 2016 ve 2017 içerisinde, hiç yeni trafo satın alınmazken, sadece bu yıl yapılan çalışmalardan 1 milyon liralık tasarruf sağlandı.
Şirket arızalı olan 500 trafodan en az 200'ünün sisteme kazandırılması hedefliyor. Trafo başı maliyet hesaplandığından, 2018 sonunda trafoların onarımıyla toplam 5 milyon liralık tasarruf sağlanması öngörülüyor.